مواد غذایی خون ساز را بشناسید
از مهمترین مواد غذایی خون ساز میتوان به جگر، میوه‌های خشک شده، سویا، سیب زمینی و اسفناج اشاره کرد.
احتمالا می‌دانید هموگلوبین برای عملکرد بدن بسیار مهم است. همچنین ممکن است بدانید که هموگلوبین ارتباط نزدیکی با آهن، گلبول‌های قرمز و کم‌خونی دارد؛ اما آیا می‌دانید افزایش سطح هموگلوبین مستلزم افزایش میزان جذب آهن است؟ کنجکاو شدید؟ در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره مواد غذایی خون ساز صحبت خواهیم کرد.
مواد غذایی خون ساز
۱. گوشت‌ها
گوشت، به‌ویژه گوشت قرمز، منبعی غنی از آهن است. در قسمت پایین انواع مختلف گوشت را معرفی می‌کنیم که می‌توانند به افزایش سطح هموگلوبین کمک کنند:
- جگر
بیشترین میزان آهن، ویتامین B۱۲ و فولات را میتوان در جگر یافت. جگر گوسفند دارای بیشترین میزان از ویتامین B۱۲ بوده و هر ۱۰۰ گرم حاوی ۸۵.۷ میکروگرم است.
- گوشت گاو
گوشت گاو بدون چربی منبعی غنی از آهن است. هر ۸۵ گرم از گوشت گاو حاوی ۲۱ میلی‌گرم آهن خواهد بود.
- سینه مرغ
سینه مرغ منبعی غنی از آهن است. هر ۱۰۰ گرم از سینه مرغ، ۰.۷ میلی‌گرم آهن دارد.
۲. غذاهای دریایی
غذاهای دریایی به ویژه صدف و خاویار، بیشترین میزان آهن و ویتامین B۱۲ را دارند.
۳. میوه‌ها
ویتامین C برای جذب آهن بسیار ضروری است. مصرف میوه‌هایی مانند پرتقال و لیمو به دلیل داشتن ویتامین C زیاد، توصیه می‌شود.
- میوه‌های خشک شده
زردآلو خشک، کشمش و خرما منابعی غنی از آهن هستند. در حقیقت، در هر ۱۰۰ گرم از میوه‌های خشک شده ۰.۸ میلی‌گرم آهن وجود دارد. به غیر از آهن، میوه‌های خشک حاوی فیبر و ویتامین‌های ضروری نیز هستند.
- توت‌فرنگی
این توت‌های عالی برای افرادی که کمبود هموگلوبین دارند از دو طریق، یعنی ایجاد آهن و افزایش جذب آهن در بدن مفید هستند.
- آلو
مصرف آبمیوه آلو، روشی مؤثر برای افزایش سطح هموگلوبین است. این میوه غنی از آهن، فیبر و ویتامین C بوده و به تولید سلول‌های قرمز خون کمک می‌کند.
- سیب
سیب‌ها غنی از آهن و چندین مواد مغذی دیگر هستند و باعث می‌شوند بدن هموگلوبین تولید کند. بهتر است روزانه یک عدد سیب بخورید.
- انار
انار سرشار از آهن، کلسیم، پروتئین، کربوهیدرات، فیبر و چندین ویتامین و مواد معدنی دیگر است. از این رو، مصرف انار اغلب برای افرادی که سطح هموگلوبین کمی دارند توصیه می‌شود.از مهمترین خواص انار میتوان به پیشگیری از دیابت و کنترل فشار خون اشاره کرد.
- خرمالو
این میوه‌های نارنجی رنگ، منبعی غنی از آهن، ویتامین C، آنتی‌اکسیدان‌ها و چندین مواد مغذی دیگر هستند.
- شاه‌توت
گذشته از این که شاه‌توت یک جایگزین غذایی سالم و خوشمزه برای مبتلایان به دیابت است، برای افرادی که کمبود هموگلوبین دارند نیز مناسب است. در واقع، ۱۰۰ گرم شاه‌توت حاوی ۱.۸ میلی‌گرم آهن است.
- مویز
مصرف مویز‌های سیاه، روشی عالی برای افزایش تعداد گلبول‌های قرمز است. در هر ۱۰۰ گرم از مویز، حدود ۱ تا ۳ میلی‌گرم آهن وجود دارد.
- هندوانه
این میوه خنک کننده و حاوی آب در لیست مواد غذایی خون ساز قرار دارد و باعث افزایش سطح هموگلوبین می‌شود. هندوانه غنی از آهن و ویتامین C است که باعث مشود فرآیند جذب آهن بهتر و سریع‌تر انجام شود.
۴. سبزی‌ها
پیدا کردن سبزی‌ها سرشار از آهن بسیار راحت است. مهمترین سبزی‌ها خون ساز شامل موارد زیر می‌شوند:
- چغندر
چغندر اغلب به دلیل دارا بودن فولات زیاد، برای تقویت هموگلوبین توصیه می‌شود. چغندر همچنین منبعی غنی از ویتامین C و آهن است.
- سیب‌زمینی
وجود آهن و ویتامین C در سیب‌زمینی، آن را به یکی از مواد غذایی خون ساز تبدیل کرده است.
- بروکلی
در هر ۱۰۰ گرم از بروکلی، حدود ۲.۷ میلی‌گرم آهن وجود دارد. جدا از این، کلم بروکلی حاوی مواد مغذی مهم دیگری مانند منیزیم و ویتامین‌های A و C نیز هست.
اسفناج بهترین گزینه گیاهی برای افرادی است که به دنبال تقویت کننده‌ای برای هموگلوبین می‌گردند. در حقیقت، ۱۰۰ گرم از اسفناج حاوی ۴ میلی‌گرم آهن است.
کرونا چه تأثیری بر مادران باردار می گذارد؟
یکی از مهمترین نگرانی‌های این روزهای مادران باردار، جدا از ابتلا به ویروس کرونا، انتقال آن به کودک دلبندشان است. کرونا چه تاثیری بر دوره بارداری مادر می‌گذارد؟ اصلاً آیا این ویروس به کودک درون رحم منتقل می‌شود؟
ویروس کرونا و بارداری
واقعیت این است که ویروس کرونا آن‌قدرها شناخته شده نیست تا بدانیم که آیا ممکن است روی زنان باردار یا نوزادان تأثیر بگذارد یا خیر. با این حال کارشناسان توصیه می‌کنند که زنان باردار احتیاط بیشتری داشته باشند و اقدامات احتیاطی مربوط به کروناویروس مانند شستن مکرر دست و دوری از افراد بیمار را جدی بگیرند. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره تاثیر کرونا بر زنان باردار صحبت خواهیم کرد.
از آنجایی که این ویروس جدید است، چگونگی تأثیر آن هنوز مشخص نیست؛ با این حال به نظر نمی‌رسد زنان باردار نسبت به افراد معمولی در برابر ویروس کرونا مستعدتر باشند. پیش‌بینی می‌شود اکثریت زنان باردار فقط علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا در سطح خفیف یا متوسط را تجربه کنند.
تاثیر کرونا بر زنان باردار : زنان باردار در برابر سایر افراد بیشتر در معرض عفونت قرار دارند. آن‌ها اگر دچار بیماری قلبی یا ریوی مانند آسم باشند، ممکن است بیماری کووید-۱۹ برای آن‌ها آزاردهنده‌تر باشد.
کرونا و بارداری؛ تأثیر بر کودک
طبق آخرین مطالعاتی که بر ویروس کرونا انجام گرفته، هیچ مدرکی مبنی بر افزایش خطر سقط جنین یا انتقال ویروس از مادر به جنین وجود ندارد. بعید به نظر می‌رسد که ابتلای مادر به ویروس کرونا باعث ایجاد ناهنجاری در کودک شود.
تست کرونا در زنان باردار
به زنان باردار توصیه می‌شود در صورت نیاز به انجام تست کرونا، این کار را در شرایط ایزوله انجام دهند. نحوه تست زنان باردار و افراد معمولی مشابه بوده و شامل نمونه‌هایی است که از دهان و بینی فرد گرفته می‌شود.
مثبت بودن نتیجه آزمایش زنان باردار
اگر نتیجه تست کرونا مثبت بود، در وهله اول باید با پزشک خود تماس گرفته و او را مطلع سازید. در صورت عدم وجود علائم کرونا یا داشتن علائم خفیف، توصیه می‌شود در منزل استراحت نمایید؛ در غیر این صورت برای بستری شدن به بیمارستان مراجعه کنید.
کرونا و بارداری؛ انتقال ویروس از مادر به کودک
برخی از مادران باردار در صورت مثبت شدن نتیجه آزمایش کرونا نگران می‌شوند که نکند این بیماری به کودک عزیزشان منتقل شود، باید گفت که تا به امروز هیچ موردی از انتقال ویروس از زنانی که در سه ماهه سوم بارداری هستند به نوزادان خود گزارش نشده است.
آیا خود قرنطینگی بر نحوه زایمان تأثیر دارد؟
اینکه زایمان به صورت طبیعی یا سزارین انجام شود کاملاً بستگی به نظر مادر، خانواده و پزشک متخصص دارد و ابتلا به ویروس کرونا ریسک این عمل را بالا نمی‌برد؛ اما اگر وضعیت تنفسی مادر باعث زایمان فوری شود، عمل سزارین توصیه می‌شود. زنان مبتلا به ویروس کرونا می‌توانند بی‌حسی اپیدورال یا نخاعی داشته باشند. با این وجود، استفاده از انتونوکس (گاز و هوا) ممکن است باعث افزایش هوازدگی و شیوع ویروس شود، بنابراین با آگاهی، گزینه‌های تسکین درد را انتخاب کنید.
تماس پوستی مادر مبتلا به کرونا با نوزاد
پس از به دنیا آمدن نوزاد، حال یک سوال مهم ذهن مادر را درگیر می‌کند؛ آیا می‌توانم به کودک خود دست بزنم؟ بله. مشروط بر اینکه کودک در سلامت کامل باشد و نیازی به خوابیدن در دستگاه نداشته باشد، مادر و نوزاد پس از زایمان در کنار هم خواهند بود.
گزارش‌هایی از چین وجود دارد که نشان می‌دهد به زنان مبتلا به کروناویروس شده توصیه شده است که به مدت ۱۴ روز از کودک خود جدا شوند؛ اما این کار ممکن است اثرات منفی بالقوه‌ای در تغذیه نوزاد و پیوند بین مادر و فرزند داشته باشد.
شیردهی مادر مبتلا به کووید-۱۹
هیچ موردی از انتقال ویروس از طریق شیر مادر گزارش نشده است، بنابراین به نظر می‌رسد مزایای شناخته شده شیردهی نسبت به خطرات احتمالی انتقال کروناویروس از طریق شیر مادر بیشتر است. خطر اصلی شیردهی ارتباط نزدیک مادر و نوزاد است، زیرا ممکن است قطرات هوای آلوده منتقل شود که منجر به ابتلای نوزاد پس از تولد می‌شود.
چنانچه مادر تصمیم به شیر دادن به نوزاد را دارد اقدامات احتیاطی زیر توصیه می‌شود:
- شستن دست‌ها پیش از تماس با کودک
- استفاده از ماسک پیش از شیردهی
خواص باورنکردنی کشک
تقویت و استحکام استخوان‌ها، پیشگیری از پوکی استخوان، سلامت دندان‌ها و تنظیم فشار خون از خواص کشک است.
خواص کشک
کشک یکی از محصولات لبنی تخمیری است که در بسیاری از غذاهای سنتی ایرانی کاربرد دارد. این ماده به عنوان طعم‌دهنده و گاهی مستقیما به عنوان غذا استفاده می‌شود. در این مطلب از مجله دلتا، مهمترین خواص کشک، ارزش غذایی، موارد احتیاط و منع مصرف آن گردآوری شده است.
مزاج کشـک سرد و خشک است و بسیاری از خواص خوردن شیر و خواص ماست را در خود دارد. از آنجایی که کشک محصول یک فرآیند تخمیری است و در نتیجه تغلیظ به دست می‌آید، فواید بی‌نظیر دیگری نیز دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:
۱. تقویت و حفظ سلامت مغز
کشک یک غذای تخمیر شده محسوب می‌شود و فواید فراوانی برای حفظ سلامت مغز دارد. پروبیوتیک‌های موجود در کشک، نقش مهمی را در حفظ تعادلی سالم بین مغز و روده ایفا می‌کنند. مغز و روده از طریق غدد درون‌ریز HPA axis به یکدگیر متصل هستند.
۲. تنظیم فشار خون
کشک سرشار از پتاسیم است و از این رو تنظیم و کنترل فشار خون یکی از بارزترین خواص کشک است. پتاسیم موجود در کشک باعث تنظیم فشار خون می‌شود. این ماده به آرام شدن رگ‌های خونی و پیشگیری از انقباض آن‌ها که یکی از دلایل افزایش فشار خون است، کمک می‌کند. این ماد معدنی برای متعادل کردن اثرات منفی سدیم در بدن نیز موثر است.
۳. کاهش وزن
کشک کالری کمی دارد و مصرف آن علاوه بر احساس سیری، به دلیل داشتن مقدار کالری کم، به کاهش وزن سالم کمک می‌کند.
۴. تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها
کشک ماده غذایی سرشار از کلسیم و فسفر است و مصرف آن به تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها کمک شایانی خواهد کرد. پیشگیری از پوکی استخوان، حفظ تراکم استخوانی، پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها، کمک به استحکام استخوانی و رشد بهتر کودکان و نوجوانان از خواص کشک است.
۵. خاصیت ضد پیری و افزایش طول عمر
کشک دارای مقادیر فراوان ماده پیش‌ساز گلوتاتیون است. این مواد به خوبی از دستگاه گوارش جذب می شوند. گلوتاتیون با کنترل رادیکال‌های آزاد، از بروز سرطان‌ها، تسریع شدن روند پیری و کاهش طول عمر پیشگیری می‌کند.
۶. سلامت دستگاه گوارش
کشک حاوی اسیدهای آلی فراوان است و به ضدعفونی کردن دستگاه هاضمه (معده، روده کوچک و روده بزرگ) کمک می‌کند. البته از آنجایی که کشک تا حدودی نفاخ است برای هضم راحت‌تر و اثربخشی بیشتر آن پیشنهاد می‌شود. بنابراین کشک را می‌توانید همراه با نعناع خشک میل کنید.
ارزش غذایی کشک
کشک سرشار از پروتئین و کلسیم است و قادر است احتیاجات بدن را از نظر مواد معدنی موجود در شیر تامین کند. این مواد معدنی شامل کلسیم، منیزیم، آهن، سدیم و پتاسیم می‌شود. تحقیقات نشان داده است که کلسیم و فسفر موجود در کشک و نسبت مناسب این دو ماده غذایی در ترکیب کشک، برای پیشگیری از بروز پوکی استخوان بسیار موثر است. از نظر متخصصان تغذیه، مهمترین فواید درمانی و خواص کشک سلامت و استحکام استخوان‌ها، جلوگیری از ابتلا به اختلالات گوناگون عصبی، تنظیم هاضمه و پیشگیری از اسهال است.
مضرات کشک (موارد احتیاطی و منع مصرف)
- کشک منبع خوب کلسیم است اما متاسفانه کشک‌هایی که به صورت خشک در بازار عرضه می‌شوند، مقدار زیادی نمک دارند که جذب کلسیم را در سلول‌های بدن کاهش می‌دهند.
- زیاده‌روی در مصرف کشک باعث غلبه بلغم و نفخ می‌شود، از این رو افراط در مصرف آن برای افراد دارای مزاج بلغمی مضر است.
- مصرف کشک، برای افراد دچار انسداد مجاری، معده مرطوب، افراد مسن و دارای مزاج سرد و تر مضر است.
- کسانی که مبتلا به فشار خون بالا و چربی خون هستند، لازم است در مصرف کشک احتیاط کنند.
- زیاده‌روی در مصرف کشک باعث بروز برخی لک‌های پوستی خواهد شد.